Wat is het dialectwoord voor …? Dat kan u binnenkort lezen in het Dialectregister voor Zuidwest-Meetjesland. Wie in het boek wil vermeld worden, kan nog intekenen tot 31 oktober. Lees verder Teken nu in voor DIALECTREGISTER
Dit vind je in herfstnummer jaargang 2020
Op 1 oktober 2020 belandde bij de abonnees van Erfgoed Aalter het nieuwe nummer in de bus. Een blik op de inhoud. Lees verder Dit vind je in herfstnummer jaargang 2020
Geschiedenis Sint-Corneliusgilde te boek
In september 2020 verscheen het boek 400 jaar Sint-Corneliusgilde Aalter. 1620-2020. Auteur is Germain Malfrère, voorzitter van deze oudste bestaande parochiale vereniging in Aalter. De statuten gaan terug tot 1620. Anno 2020 zijn er nog ongeveer een 80-tal leden lid van deze eerbiedwaardige gilde. Naast de verering van de patroonheilige St.-Cornelius besteedden de leden veel aandacht aan de ontwikkeling van het publieke en het persoonlijke geloofsleven. Op de bevolking maakten zij indruk door het dragen van de flambeeuwen tijdens processies of door het ondersteunen van het borstbeeld van de H. Cornelius bij de jaarlijks rondgang.
De heilige Cornelius genoot vooral verering in de kermisdagen die in Aalter werden georganiseerd na diens naamdag (16 september). Decennia lang kwamen bedevaarders van heinde en verre om de zogenaamde Aalternuchting mee te beleven. Dit waren de dagen bij uitstek voor de gildeleden om hun inzet tentoon te spreiden.
In het boek kijkt de auteur verder dan enkel maar naar het verleden van de gilde. De auteur heeft aandacht voor de ruime parochiale geschiedenis en voor de H. Corneliusverering in breder perspectief. In opvolging van de enkele jaren geleden opgesteld inventaris van kerkgoederen bevat deze uitgave foto’s van altaren, glasramen, kerkgewaden, kelken, cibories, monstransen, kandelaars en vaandels die in de St.-Corneliuskerk Aalter te vinden zijn. Enkele mooi sfeerbeelden van het interieur zijn de kroon op het werk van deze mooie synthese met aandacht voor het lokale religieus erfgoed. Net daarom ondersteunde Erfgoed Aalter mee de uitgave van deze publicatie.
Het boek kost 10 euro en is te verkrijgen bij de auteur, Keltenlaan 17, Aalter.
Eerste deel Geschiedenis van Maldegem klaar
In september 2020 verschijnt het eerste deel van de GESCHIEDENIS VAN MALDEGEM. Vanaf kan u voorintekenen. Lees verder Eerste deel Geschiedenis van Maldegem klaar
Niets of mieseere: Erfgoed Aalter duikt 2020 in
Toeval bestaat niet… of toch? Het eerste nummer van de tweede jaargang van Erfgoed Aalter is nog volop voorbereid kort na de jaarwisseling. Vol enthousiasme werd aan het nieuwe nummer begonnen: het was toen reeds duidelijk dat er voor elk wat wils was.
 |
| De middenfoto van Erfgoed Aalter 2020,1: Keltenlaan (1967), met woningen in opbouw van de ‘meestergasten’ van Bekaert. |
De redactie blikt vooruit naar de herdenking van het begin van de Tweede Wereldoorlog in mei 1940, nu 80 jaar geleden. Een merkwaardig verhaal over het oorlogsvliegveld in Aalter en een verwijzing naar de hevige strijd in Knesselare zetten dat in de verf. Er werd in oude kaarten, foto’s en archieven gezocht om meer te vertellen over een bijzondere hoeve in St.-Maria-Aalter, over een dorpsfiguur uit Lotenhulle en over een misdaad uit de zomer van 1865 in Poeke.
Nog meer foto’s zijn te zien in een bijdrage over fotografie in Knesselare. Een auteur dook in het dorpsleven van Ursel van enkele decennia geleden en bij de voetbalvrienden van Aalter-Brug vinden de lezers ongetwijfeld nog een paar oude bekenden terug. De rubrieken over dialect (‘aaktepuit’), het verhaal over een vergeten voorwerp (‘schrijftoestellen’) en een luimige afsluiter met de in afleveringen gepubliceerde geschiedenis van De Bels uit Bellem (deze keer in gevecht met een rund) ronden het geheel mooi af.
En dan is er nog iets, en dat brengt ons terug bij het begin van dit stuk: toeval bestaat niet…(?) In de dialectrubriek heeft dialectkenner Erik Wille het over winterse ziekten. “Wanneer ons eerste nummer van 2020 verschijnt, zijn de ergste winterse toestanden hopelijk achter de rug.” Helaas, wie kon in januari ook maar dromen wat er de weken daarop nog zou gebeuren? Een verschrikkelijke ziekte is in een mum van tijd de wereld rond gesneld en heeft het leven grondig veranderd. De in het stuk beschreven remedies tegen die vervelende vaollij’ (verkhoudheid) zijn van geen tel in tijden waarin een besmettelijke longkwaal met de grove middelen te lijf moeten worden gaan. De ‘zieëm’ en de ‘vliendersirobe’ zijn niet meer de aangewezen middelen. Het toont pijnlijk aan hoe (en hoe vlug) de tijden wel zijn veranderd…
“‘t En ès hier niets of mieseere,” schrijft prof. dr. Chris De Wulf in tempore non suspecto in de aansluitende taalkunde rubriek. “Hier is niets dan miserie.” Het pas verschenen eerste nummer van Erfgoed Aalter 2020 doet ons alvast even die mieseere vergeten, brengt ons terug naar betere tijden in het verleden, en waarachtig ook betere tijden in de toekomst.
O ja, misschien nog dit: de in de Telex-rubriek aangekondigde activiteit voor Erfgoeddag (25 april 2020) is intussen uitgesteld…
Nog geen abonnement? Voor 15 euro ontvangt u de jaargang 2020 van Erfgoed Aalter. Meer info op www.erfgoedaalter.be of via erfgoed.aalter@gmail.com
Erfgoed Aalter blikt tevreden terug op vliegende start
Erfgoed Aalter is sedert 2019 een feit! Na 41 jaar gewaardeerde werking transformeerde de Heemkundige Kring Arthur Verhoustraete Aalter tot een nieuwe erfgoedvereniging.
Zo wordt het verleden, de geschiedenis en het erfgoed van de fusiegemeente Aalter en haar woonkernen (Aalter-Brug, Bellem, Knesselare, Lotenhulle, Poeke, Sint-Maria-Aalter, Ursel) levendig gehouden en wordt dit kenbaar gemaakt langs een vernieuwd tijdschrift.
Het “boekske” is ondertussen in 2019 reeds viermaal verschenen, telkens op 36 pagina’s. Uiterlijk valt de gloednieuwe lay-out en professionele vormgeving op (de vereniging ging hiervoor in zee met de Zetterij uit Eeklo). Het formaat werd uitvergroot en aangepast aan de actuele norm. Drukkerij Perka staat garant voor een verzorgde weergave, verpakking onder folie en verzending per post.
De vereniging kan rekenen op een 20-tal al of niet vaste medewerkers, naast een aantal gastschrijvers. Hierbij dient aangestipt dat de redactieraad probeert om in ieder nummer alle deelgemeenten aan bod te laten komen.
De gevarieerde keuze en de uitwerking van de leesbare verhalen, afgewisseld met meer diepgaande artikels en gestoffeerd met talrijke foto’s, zetten blijkbaar aan tot lezen.
De nieuwe periodiek genoot een geweldig onthaal. Het beste bewijs hiervan is een verdubbeling van het aantal abonnees. Het ledenbestand 2019 klokte af op 658 abonnementen.
Het bestuur is er echter van overtuigd dat dit op een inwonersaantal van bijna 30.000 nog beter kan. De vereniging genoot bij de doorstart tevens de waardering en steun van het gemeentebestuur.
Abonneren op het tijdschrift kan aan de volgende voorwaarden:
Voor de prijs hoeft u het zeker niet te laten …
Jaarabonnement: € 15 (4 nummers)
Rekening ERFGOED AALTER: BE02 4426 5943 6140
(vermelding ‘abonnement 2020’)
Of contact via erfgoed.aalter@gmail.com
Andere vormen van lidmaatschap:
Steunend lid 2020
Leden die 25 euro of meer betalen, worden opgenomen in de lijst met steunende leden die in het zomernummer wordt afgedrukt. Graag signaleren wanneer u anoniem wenst te blijven.
Cadeautip 2020
Op zoek naar een geschenk voor een verjaardag of een tip voor een vader- of moederdag ?
Geef een abonnement op Erfgoed Aalter cadeau!
Het eerstvolgende nummer van jaargang 2020 verschijnt eind maart.
De nummers van 2019 zijn nog te verkrijgen, zolang de (beperkte) voorraad strekt.
Als u 15,- Euro stort met duidelijke vermelding “abonnement 2019” kan u de 4 nummers afhalen op onderstaand adres van het secretariaat (graag na een telefonisch seintje) of worden ze u op een andere manier bezorgd.
Voor de nieuwe nummers vermeldt u “abonnement 2020“. Die worden u per post opgestuurd.
Patriek Vanlaere
Secretariaat: ERFGOED AALTER
Brugstraat 116, 9880 Aalter
09 374 41 07 – 0477/47.47.28
Wetenschappers over 5000 jaar Woestijne
Donderdag 6 februari 2020 stelde Onroerend Erfgoed Vlaanderen i.s.m. Veneco en het gemeentebestuur Aalter en nog enkele partners een nieuwe publicatie voor over het gebied Woestijne, Aalter-Brug. Het boek biedt een synthese van vele jaren archeologisch onderzoek. Heel wat auteurs, elk specialisten in hun vakdomein, werkten aan dit boek mee. Ze behandelen samen een periode die meer dan 5000 jaar beslaat en dat is op zich vrij uniek.
In haar inleiding op de boekvoorstelling omschreef Herlinde Trenson, schepen van Cultuur van Aalter, het belang dat het bestuur steeds heeft gehecht aan het archeologisch onderzoek. Sinds 2018 is Aalter aangesloten bij de IOD (Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst) Meetjesland, een samenwerking tussen Comeet, Regionaal Landschap Meetjesland en Veneco. Deze dienst ontwikkelt een dienstverlening rond landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie, en onderstreept de ambities van Aalter en het Meetjesland om ook in de toekomst te waken over het kwetsbare archeologische bodemarchief.
De inhoudelijke voorstelling van het boek vond plaats door Koen De Groote (Onroerend Erfgoed Vlaanderen), die de niet te onderschatten taak op zich heeft genomen de vele onderzoeksresultaten en de ideeën en inzichten van al die auteurs in een vloeiend geheeld samen te brengen. Met grote zekerheid kan worden gesteld dat Woestijne lange tijd een plek was waar zich grafmonumenten bevonden. Eeuwenlang liep er ook een weg langs, in de Romeinse tijd wellicht onderdeel van een andere verbinding.
Kasteel
In de middeleeuwse periode (vanaf de 11de eeuw) was er wat ontginning, kwam er ook een (later tot op de grond afgebroken) kasteel dat wellicht vooral als jachtslot in gebruik was. In de 17de en de 18de eeuw vond er wellicht militaire activiteit plaats rond het steeds belangrijker wordende kanaal Gent-Brugge.
In zijn slotwoord zwaaide Matthias Diependaele (Vlaams minister van Financiën en Begroting, Wonen en Onroerend Erfgoed) met heel wat lof voor het geleverde werk. Hij eindigde met een grapje door aan te geven dat het misschien een suggestie is voor het bestuur om het middeleeuws kasteel terug op te bouwen.
Het boek K. DE GROOTE & M. VAN DE VIJVER (Red.), Aalter Woestijne. Een geschiedenis van meer dan 500 jaar (ISBN 978 94 929 4483 2, 420 blz.) is een uitgave van Onroerend Erfgoed en is gratis te downloaden in het Open Archief: https://oar.onroerenderfgoed.be/item/5429 In het tijdschrift Erfgoed Aalter verschijnt later op dit jaar een meer uitgebreide bespreking.
Erfgoed rondt eerste jaar netjes af met vierde nummer
Net voor de jaarwisseling 2019-2020 verscheen het vierde nummer van het tijdschrift Erfgoed Aalter. De redactie is er andermaal in geslaagd om een evenwichtig nummer samen te stellen met aandacht voor alle deelkernen van de fusiegemeente Aalter. De lezers krijgen tegelijk een thematisch gevarieerde publicatie voorgeschoteld. Lees verder Erfgoed rondt eerste jaar netjes af met vierde nummer
EerstE jaar Erfgoed Aalter netjes afgerond
Met de publicatie van het vierde nummer van Erfgoed Aalter is het eerste werkjaar afgerond. Meer hierover in een ander bericht. Ondertussen mag ook de eerste Algemene Vergadering van Erfgoed Aalter zonder meer een voltreffer worden genoemd. Op vrijdagavond 13 december 2019 daagden ruim 100 belangstellenden op in zaal Pax in Aalter voor de projectie van een docufilm over de oorlogsvliegvelden van Aalter en Ursel.
De film is het werk van Danny Maenhaut. De man is een bezige bij, reeds jarenlang actief in het verenigingsleven en gepassioneerd door de geschiedenis van deze stukjes lokaal militair erfgoed. Na een jarenlange zoektocht bracht hij heel wat materiaal bij elkaar. Na urenlang geduldige montage en na het opnemen van getuigenissen uit de eerste hand bracht Maenhaut dit bij elkaar in een film die iets meer dan een uur duurt.
De maker wees alvast ook op het belang van deze vliegvelden voor de militaire handelingen. Van op het vliegveld Aalter vertrokken in mei 1940 de machines die de Duitse opmars probeerden te stoppen met bombardementen op enkele strategische plaatsen (o.a. bruggen). Op het einde van de oorlog was het Urselse vliegveld de uitvalsbasis voor de geallieerde luchtmachteenheden die steun boden bij de hevige strijd om Walcheren.
Maenhaut integreert in zijn historisch verhaal beelden van de weinige restanten die nu nog te zien zijn in de streek. Hij geeft daarmee de aanzet om zelf in het landschap op verkenning te gaan. Dankzij zijn passie bewaart hij zo een stukje van het recente verleden. Het is goed dat hij dit kan delen met een toch wel breed geïnteresseerd publiek.
Erfgoed Aalter vindt het als vereniging belangrijk dat mensen elkaar ontmoeten en met elkaar in contact komen. Ook in dat opzicht kon deze avond meer dan geslaagd worden genoemd. Erfgoedliefhebbers uit Aalter maar ook van daarbuiten wisselden verhalen en anekdotes uit, over de vliegveld, over de oorlogsjaren maar ook over heel wat andere onderwerpen.
De promotiestand kreeg ruime aandacht. Ledenwerver Erik Wille kon andermaal enkele nieuwe namen noteren. De kaap van 650 leden is intussen in zicht na een jaar Erfgoed Aalter. Deze avond was bijgevolg een mooie kers op de taart voor de evaluatie van een jaar vrijwillige erfgoedwerking in het nieuwe Aalter.
* De film van Danny Maenhaut werd exclusief vertoond voor Erfgoed Aalter. Het is een persoonlijk werkstuk dat niet te koop is. Meer info over de oorlogsvliegvelden is terug te vinden in bijdragen van Roger Moelaert in Appeltjes van het Meetjesland en in het overzichtswerk van Cynrik De Decker.
Film over oorlogsvliegvelden Aalter en Ursel
Op vrijdag 13 december 2019 om 19.30 houdt Erfgoed Aalter in zaal Pax in Aalter voor het eerst een Algemene Vergadering. Ter gelegenheid hiervan vertoont Danny Maenhaut de filmmontage die hij heeft samengesteld over de vliegvelden die zich bij het begin van de Tweede Wereldoorlog bevonden in Aalter en Ursel.
De aanleg van dit vliegveld startte in oktober 1939 aan de zuidkant van het kanaal Gent-Brugge. In het kader van een eventuele Duitse aanval begon ook België zich te versterken. Door de werken aan het kanaal Gent-Brugge van de jaren voordien bevond zich op die plek een grote zandberg (150 meter op 100 meter en 4 meter hoog, volgens Roger Moelaert). In dit zand werden nissen uitgegraven waar vliegtuigen konden worden geparkeerd.
Op 14 januari 1940 landden voor het eerst twee vliegtuigen in Aalter. Zorgde de strenge winter van dat jaar voor een verrassing? Een van de vliegtuigen ging bij de landing over kop. Het leek wel een voorteken voor het verdere verloop van de militaire handelingen. Het vliegveld nr. 26 (zoals dat in militair jargon werd omschreven, de plaats moest geheim blijven) fungeerde eerst als reservevliegveld. De overrompeling door de Duitse invaller in de meidagen van 1940 bracht met zich mee dat vlugger dan gedacht het Aalterse ‘vliegplein’ een belangrijke rol kreeg toebedeeld.
Roger Moelaert, die de activiteiten uitgebreid bestudeerde, aarzelde zelfs niet om dit voor deze campagne “het voornaamste oorlogsvliegveld” te noemen en motiveerde als volgt: “Als een werkelijk operationele basis was dit terrein het langst in gebruik (9 dagen). Hier zijn het grootste aantal toestellen ’t zij voor een verkenningsopdracht (18) ’t zij voor de belangrijkste missie uit de meidagen – een bombardement op de bruggen van het Albertkanaal – opgestegen. Het kende een dicht bezetting, op zeker moment tot minstens vierendertig toestellen.”
Dit ontging de vijand niet. Op 18 mei ’s ochtends verscheen een Duitse formatie bommenwerpers. Vliegtuigen werd vernield en manschappen gedood. De Aalterse rijkswachtkazerne brandde volledig uit. Aalter maakte van dichtbij kennis met de oorlogsgruwel. Vliegveld nr. 26 was verloren.
Op gelijkaardige wijze (graspiste met versterkingen) was in Ursel een militair vliegveld aangelegd vanwaar verkenningsvluchten vertrokken. Twee dagen na het bombardement diende kwam ook vliegveld Ursel onder de Duitse bommen te liggen. Toen de Duitsers de regio binnenkwamen namen zij Ursel terug in gebruik. Meer dan Aalter werd Ursel belangrijk voor de As-mogendheden. In het najaar 1940 kwamen er Italiaanse troepen. Begin 1941 kwamen er terug Duitse vliegtuigen en dit bleef zo tot in september 1944 de geallieerden de bovenhand kregen. Vliegveld Ursel kwam in handen van de Britse Royal Air Force en kreeg een nieuwe naam (B-67). Halfweg de jaren 1950 verdween het vliegveld en kwam er in Ursel op een andere locatie een NAVO-vliegveld.
(Bronnen: R. MOELAERT, Het oorlogsvliegveld nr. 26 “Aalter” in Appeltjes van het Meetjesland, 1988 (39), p. 100-167. Zie ook C. DE DECKER, Vleugels boven het Meetjesland, Eeklo, 2006. In 2020 verschijnt in Erfgoed Aalter een uitgebreid artikel van Erik Wille die op zoek ging naar Albert Van Woensel, die gelegerd was op het vliegveld Aalter bij het begin van de Tweede Wereldoorlog.)
Praktisch: Algemene Vergadering Erfgoed Aalter – 13 december 2019 – Zaal Pax – 19.30 u – Gratis toegang.
